طبع خرما در طب سنتی

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با مصرف خرما دچار جوش صورت و آکنه می‌شوید، احتمالا با این جمله که طبع خرما با شما سازگار نبوده است، مواجه شده‌اید. طبع و طبیعت هر ماده غذایی با ماده‌ای دیگر تفاوت دارد که موجب واکنش خاص و متفاوت مواد غذایی در بدن می‌شود.

در این مطلب قصد بررسی طبع خرما، تاثیر این میوه و انواع مختلف آن در بدن را داریم. اگر از علاقه‌مندان به این میوه هستید اما بابت ناسازگاری طبع آن با شرایط بدن خود در مصرف آن احتیاط می‌کنید، با ما همراه باشید.

طبع خرما چیست؟

خرما میوه‌ای شیرین و خوشمزه، مخصوص مناطق گرمسیری و متعلق به درختی به همین نام است. این میوه کوچک و خوش طعم به دلیل خواص خرما و مزه خوب خود، جزو محبوب‌ترین انواع میوه‌هاست که نه تنها برای مصرف به تنهایی و تازه‌خوری بلکه برای پخت و پز انواع کیک و شیرینی و بعضی غذاها هم مناسب است.

این میوه مخصوص مناطق گرمسیری است و مانند دیگر میوه‌ها و خوراکی‌هایی که در مناطق گرمسیری رشد می‌کنند، طبعی گرم دارد. البته میزان گرمای طبع خرما به میزان رسیدن آن هم بستگی دارد. طبع رطب رسیده نسبت به رطب نارس گرم‌تر است و در مرحله‌ای که میوه تبدیل به خرمای کاملا رسیده می‌شود، گرم‌ترین طبع را دارد.

طبع انواع خرما

همان‌طور که گفتیم طبع خرما در هر مرحله از رشد این میوه متفاوت است و در مراحل اولیه کمی گرم و در مرحله رسیدگی کامل، گرم‌ترین طبع را دارد اما علاوه بر مراحل رشد، طبع این میوه در هر نوع آن هم متفاوت است. البته مانند کالری خرما، طبع این میوه هم در تمام انواع آن یکی است اما میزان و شدت آن، در انواع مختلف، متفاوت است. به عبارت دیگر تمام انواع خرمای موجود در دنیا دارای طبعی گرم هستند که در بعضی از آنها این طبع گرم و تر و در بعضی دیگر طبع میوه، گرم و خشک است. در ادامه چند مورد از انواع خرما و طبع هر کدام را معرفی خواهیم کرد.

طبع خرمای مضافتی چیست؟

خرما مضافتی که یکی از پرطرفدارترین رقم‌های خرما به خصوص در ایران می‌باشد، همان خرمای معروف و محبوب سفره‌های افطاری است. از ویژگی‌های این خرما می‌توان به رنگ مشکی، اندازه متوسط و شکل بیضی مانند آن اشاره کرد. این خرما بافتی نرم و گوشتی دارد و با رطوبتی حدود 15 تا 30 درصد جزو خرماهای مرطوبی است که شهد زیادی دارد.

خرمای مضافتی مزه‌ای فوق‌العاده شیرین دارد و به دلیل همین موضوع از طبعی بسیار گرم برخوردار است. طبع گرم و تر این نوع خرما آن را به انتخابی مناسب برای مصرف بعد از غذاهای سرد مانند ماهی یا عدس پلو تبدیل می‌کند.

طبع خرمای پیارم چیست؟

یکی دیگر از خرماهای ایرانی که به دلیل ماندگاری بالا، دانه‌های درشت و گوشتی و طعم و رنگ خوب در زمینه صادرات هم استفاده می‌شود، خرما پیارم است. این خرما محبوبیت زیادی در میان مردم اروپا دارد و بیشتر با هدف صادرات به این کشورها کشت می‌شود.

از ویژگی‌های این خرمای محبوب می‌توان به شیرینی متوسط، سایز بزرگ، بافت کمی سفت، شیره بسیار کم و طبع گرم اشاره کرد. البته به دلیل شیره و شیرینی کم، گرمای طبع این خرما چندان زیاد نیست و مصلح خوبی برای غذاهای با طبع سرد محسوب نمی‌شود.

طبع خرمای خاصویی چیست؟

یکی دیگر از خرماهای تولیدی در ایران که شهرت بالایی دارد و جزو خرماهای با کیفیت محسوب می‌شود، خرمای خاصویی است. این نوع خرما از کیفیت بالایی برخوردار است و مانند خرمای مضافتی از بافتی نرم و گوشی برخوردار است. طعم بسیار شیرین این خرما، آن را به جایگزینی خوب و سالم برای قند و شکر تبدیل می‌کند و مصرف آن حتی برای افراد دیابتی هم بلامانع است.

این خرما طبعی گرم و خشک دارد. طبع گرم خرمای خاصویی نسبت به خرما مضافتی کمتر و نسبت به خرماهای خشک یا کم شیره بیشتر است. مصرف خرما خاصویی برای افراد سرد مزاج یا افرادی که به مصرف غذاهای سرد علاقه دارند، مناسب است.

طبع خرمای خشک چیست؟

خرمای خشک که معمولا از خرما پیارم تولید می‌شود، یکی از پرمصرف‌ترین انواع خرما در ایران است. مصرف این نوع خرما به دلیل خواص فراوان در طب سنتی توصیه می‌شود. خرما خشک، خرمای بدون شیره است و با توجه به اینکه بخشی از گرمای طبع خرما به دلیل وجود شیره در آن است، خرما خشک از گرمای کمتری نسبت به دیگر انواع خرما برخوردار می‌باشد. با این حال این نوع خرما هم در دسته میوه‌هایی با طبع گرم قرار می‌گیرد که مصرف آن برای افراد گرم مزاج، باید با احتیاط و افراد سرد مزاج به میزان مناسب انجام شود.

تفاوت طبع خرما و رطب و خارک

کمی قبل گفتیم که طبع خرما در هر کدام از مراحل رشد این میوه متفاوت است. البته طبع کلی این میوه گرم است و از زمانی که امکان استفاده از آن وجود دارد، با طبیعت گرم خود در بدن تاثیر می‌گذارد اما میزان گرمای آن در هر مرحله رشد متفاوت است.

خارک که حالت نارس میوه خرماست، بافتی سفت، بدون شیره و طعمی گس دارد. هر چند خرما در این مرحله هم قابل مصرف است اما به دلیل طعم خاص، مورد علاقه همه افراد نیست و تنها بعضی از سلیقه‌ها آن را می‌پسندند.

 بعد از مرحله خارک، مرحله رطب است. در این مرحله خرما رسیده‌تر است و شکل و رنگ خود را پیدا کرده است. مزه شیرین خرما از این مرحله کاملا احساس می‌شود و در خرماهای مرطوب و شیره‌دار، این مرحله آغاز تولید شیره در میوه است.

طبع گرم خرما در مرحله خارک کمتر و در مرحله رطب کمی بیشتر است و در مرحله رسیدگی کامل یا خرما، به حداکثر میزان گرما می‌رسد.

طبع رطب گرم است یا سرد؟

رطب دومین مرحله از رشد و رسیدگی خرماست. در این مرحله میوه شکل و طعم خرما دارد اما شیرینی آن کمتر از میوه کاملا رسیده بوده و بافت آن کمی سفت‌تر از خرمای رسیده است. طبع خرما در این مرحله هم ثابت و مانند دیگر مراحل رشد و رسیدن این میوه گرم است. تر یا خشک بودن طبع رطب، بسته به اینکه رطب مربوط به کدام گونه خرما باشد، متفاوت است.

طبع هسته خرما چیست؟

هسته خرما نیز مانند دیگر بخش‌های این میوه از طبع گرم و خشک برخوردار است و مصرف آن برای افرادی مناسب‌تر است که مزاج سرد و تر دارند و به دنبال خنثی‌سازی مزاج خود می‌باشند. البته میزان گرمای هسته خرما چندان زیاد نیست اما با توجه به این موضوع که هسته خرما به صورت پودر شده استفاده می‌شود و در هر قاشق آن حداقل 3 تا 4 هسته پودر شده مصرف می‌شود، گرمای آن با خرمای تازه برابری می‌کند.

طبع کدام خرما سرد است؟

به طور کل چیزی به نام خرما با طبع سرد در طبیعت وجود ندارد. تمام انواع این میوه چه آن‌هایی که منشا کاملا طبیعی دارند و چه آن‌هایی که از طریق پیوند تولید شده‌اند، طبعی گرم دارند. تنها تفاوت انواع خرما در میزان گرمای طبع آن‌هاست که در هیچ کدام از انواع و مدل‌های این میوه به سرما نمی‌رسد.

بهترین خرما برای بلغمی ها

یکی از مزاج‌هایی که مصرف خرما برای آن‌ها بیشتر از سایرین توصیه می‌شود، مزاج بلغمی است. این مزاج در معرض بیماری‌هایی قرار دارند که سرما عامل آن‌هاست و با مصرف خرما می‌توان از ابتلا به این بیماری‌ها جلوگیری کرد.

خرما تاثیر بلغم که موجب کاهش دمای بدن شده و سلول‌ها را به رخوت و خستگی می‌برد، کم کرده و بدن را از داخل گرم و پر انرژی می‌کند. این میوه به خصوص در فصل‌های سرد سال بهترین انتخاب برای افرادی است که مزاج بلغمی دارند و در این فصل دائما بیمار می‌شوند.

طبع خرما برای چه افرادی مضر است؟

خرما میوه‌ای پرخاصیت با طبع گرم است. این طبع گرم در حالت عادی باعث انرژی بخشی به بدن شده و اندام‌ها را تقویت می‌کند اما برای بعضی افراد مضر و مشکل‌ساز بوده و باعث بروز عارضه یا بیماری می‌شود.

از جمله گروه‌هایی که مصرف خرما به دلیل طبع گرم برای آن‌ها مضر است و باید به میزان کم استفاده شود، افرادی است که به چاقی مبتلا هستند. این افراد مستعد به ابتلای بیماری‌هایی مانند فشار خون هستند و خرما با تاثیری که در افزایش دمای بدن و تشدید گردش خون دارد، احتمال این عارضه را افزایش می‌دهد.

البته مصرف میزان مجاز خرما به خصوص در انواعی که گرمای کمتری دارند، برای این افراد چندان مشکل‌ساز نیست. مصرف این میوه به دلیل طبع گرم همچنین برای افرادی که سابقه بیماری‌های التهابی، سردرد شدید و دوره‌‌ای، جوش و آکنه پوستی، سوزش گلو و تاول یا آفت دهان دارند هم باید با احتیاط و به میزان اندک باشد تا عارضه‌ای ایجاد نکند.

مصلح خرما چیست؟

در بخش قبل در مورد احتیاط مصرف خرما برای بعضی افراد صحبت کردیم اما اگر از جمله افرادی هستید که به مصرف این میوه علاقه دارید اما عوارض آن شما را درگیر می‌کند، نگران نباشید. در صورتی که خرما را با مصلح یا خوراکی‌هایی که طبع آن را خنثی می‌کنند، استفاده کنید، دیگر دچار مشکلات ناشی از مصرف این میوه نخواهید شد.

کاهو، گلاب، خشخاش، بادام درختی، سرکه، آب انار، سکنجبین و…. جزو خوراکی‌هایی هستند که طبع خرما را بهبود بخشیده و مانع آسیب‌رسانی آن به بدن می‌شوند.

اهمیت توجه به طبع خرما قبل از مصرف

با مصرف مواد غذایی براساس مزاج و انتخاب غذاهایی که با طبیعت بدن سازگاری داشته باشند، احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف کاهش پیدا کرده و بدنی سالم‌تر خواهید داشت. در این مطلب به معرفی طبع انواع خرما، این خوراکی محبوب و پرمصرف پرداختیم.

همان‌طور که گفته شد، مصرف این میوه برای بعضی افراد بلامانع و برای بعضی دیگر نیازمند احتیاط و رعایت تعادل است. شما جزو کدام گروه هستید؟ واکنش بدن شما نسبت به مصرف خرما چیست؟